Wysokość składek ZUS to jeden z głównych czynników odstraszających od założenia firmy. Jednak czy rzeczywiście składki ZUS są tak wysokie? A może istnieje szansa, aby nie płacić składki zdrowotnej, rentowej czy emerytalnej? Wyjaśniamy wszystko, co najważniejsze w tym temacie. Zdradzamy, czy składki ZUS zawsze są obowiązkowe i jakie pojawiły się zmiany w ZUS w 2022 roku.

Składki ZUS dla przedsiębiorcy, czyli obowiązkowe ubezpieczenie społeczne

Polskie prawo jasno określa, kto jest zobowiązany do opłacania składek ZUS. W tym aspekcie ZUS w 2022 roku nie przynosi żadnych zmian. Nadal obowiązują artykuły zawarte w dwóch następujących ustawach:

• Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych;
• Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Jeśli chodzi o ubezpieczenia społeczne prawo jest w tej kwestii dosyć klarowne. Ubezpieczenia społeczne mają być powszechnie dostępne. Nie dziwi zatem, że obowiązek opłacania składek ZUS spoczywa prawie na wszystkich. Tym samym ZUS w 2022 roku muszą płacić:

• osoby fizyczne,
• przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą,
• jednoosobowi przedsiębiorcy prowadzący działalność w ramach spółki cywilnej,
• wspólnicy spółek: komandytowych, partnerskich i jawnych,
• udziałowcy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

Jak widać, obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie dotyczy niemal wszystkich osób prowadzących działalność gospodarczą. Okazuje się jednak, że nawet od tej reguły są pewne wyjątki.

Składki ZUS – kto może ich uniknąć?

Istnieje pewien wyjątek, jeśli chodzi o ubezpieczenie społeczne i obowiązek jego płacenia. Powyżej jest informacja kogo dotyczy obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie. Z listy tej jasno wynika, że składki na ZUS nie muszą być odprowadzane przez wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Dotyczy to jednak tylko takich sytuacji, w których żaden ze wspólników nie posiada więcej niż 92% udziałów.

W przeciwnym razie Urząd Skarbowy może uznać, że spółkę z o.o. założono tylko w celu uniknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej i obowiązkowych składek ZUS. W takich okolicznościach przedsiębiorca będzie musiał opłacić składki ZUS. Oznacza to, że trzeba opłacić pełne ubezpieczenie społeczne. Wliczają się w to między innymi emerytalne i rentowe składki ZUS, a także składka zdrowotna. Zarówno kwoty tych pierwszych składek ZUS, jak i wysokość składki zdrowotnej obliczane są na podstawie przychodów ewidencjonowanych.

Brak składek ZUS a ubezpieczenie zdrowotne

Jak się okazuje, istnieją przedsiębiorcy opłacający składki ZUS, choć mogliby tego uniknąć. Dlaczego? Po pierwsze zwyczajnie chcą posiadać zabezpieczenie emerytalne i rentowe. Jednak główną przyczyną wydaje się ubezpieczenie zdrowotne. Otóż składki ZUS to nie tylko składka rentowa, emerytalna i na fundusz pracy, ale również składka zdrowotna. Przedsiębiorca, który jej nie opłaca, nie jest objęty powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Nie może zatem skorzystać z usług lekarskich świadczonych w publicznych obiektach pomocy zdrowotnej.

Choć niektórzy chcą z własnej woli opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne, nie brakuje też takich, którzy pragnęliby tego za wszelka cenę uniknąć. Przez wiele osób wysokość składki zdrowotnej jest uznawana za nieadekwatną do zakresu i jakości usług świadczonych przez publiczną służbę zdrowia. Ponadto ZUS w 2022 roku to pewne zmiany w zakresie odliczania składki zdrowotnej od dochodów. Otóż od teraz wysokość składki zdrowotnej zwyczajnie nie będzie  mogła być odejmowana od dochodu przy obliczaniu podstawy opodatkowania. Kwestia oceny, czy składka zdrowotna to wartościowe zabezpieczenie, pozostawiamy indywidualnej ocenie.

Firma bez ZUS 2022: optymalizacja i preferencyjne składki ZUS

Właściciel jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma obowiązek zgłoszenia się jako płatnik składek ZUS w ciągu 7 dni od zarejestrowania firmy. Musi on płacić ubezpieczenie społeczne i nie przysługują mu ulgi. Podstawa wymiaru składek to kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Tym samym wysokość składek jest uzależniona od wielkości firmy i przewidywanych dochodów. Należy jednak podkreślić, że podstawa wymiaru to nie cała kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, ale jej 60%.

Składka zdrowotna od każdego źródła dochodu 

Warto zauważyć, że przedsiębiorca może połączyć swoje członkostwo w spółce z o.o. z prowadzeniem innej działalności gospodarczej. W takim przypadku wysokość składek jest mniejsza, gdyż składka rentowa i emerytalna są odprowadzane tylko od jednego źródła dochodu. Jednak składka zdrowotna już od obu. Pod tym względem składki ZUS w 2022 r., podobnie jak w poprzednich latach, są zróżnicowane.

Obowiązkowe składki na ubezpieczenie w jednoosobowej działalności gospodarczej

Jeśli chodzi o jednoosobową działalność gospodarczą składki ZUS są obowiązkowe. Jednak nie przez pierwsze pół roku działalności. Przez ten czas przedsiębiorca nie musi opłacać niektórych składek ZUS. Zarówno składka rentowa, jak i emerytalna nie są obowiązkowe. Natomiast przez pierwsze 24 miesiące można korzystać ze stawek preferencyjnych. Tym samym składka rentowa i emerytalna są obniżone. Należy jednak podkreślić, że ani ulga na start, ani stawki preferencyjne nie dotyczą składki zdrowotnej. Ubezpieczenie zdrowotne należy opłacać od pierwszego dnia działalności.

Jak wykazaliśmy powyżej, składki ZUS nie zawsze są obowiązkowe. Istnieje możliwość, aby ich uniknąć. Ze względu na wysokość składek, które przytłaczają wielu przedsiębiorców, opcja ta wydaje się kusząca. Należy jednak pamiętać, że nieopłacanie składek ZUS ma swoje konsekwencje. Przede wszystkim chodzi tutaj o ubezpieczenie zdrowotne. Jednak także inne ubezpieczenia społeczne nie powstały bez powodu. Tym samym zawsze warto dobrze rozważyć, czy płacić składki ZUS, czy też szukać alternatywnego rozwiązania.